Polska (województwo lubelskie)
Przyroda:
Na terenie polskiego Polesia znajduje się Poleski Park Narodowy oraz parki krajobrazowe: Chełmski PK, Nadwieprzański PK, PK „Pojezierze Łęczyńskie”, Poleski PK, Sobiborski PK.
Poleski Park Narodowy wchodzi w skład obszaru objętego ochroną w ramach Transgranicznego Rezerwatu Biosfery „Polesie Zachodnie” (ok. 280 tys. ha). Przynależy także do Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000, która ma na celu ochronę siedlisk zagrożonych wyginięciem gatunków fauny i flory.
Charakterystyczne dla Poleskiego Parku Narodowego są liczne bagna, torfowiska, jeziora i stawy. Spotkać tam można unikatową roślinność górską i stepową, relikty atlantyckie i polodowcowe. Niezwykłą atrakcją są storczyki i rośliny mięsożerne (np. rosiczka długolistna). Poleski Park Narodowy zamieszkuje jeden z najbardziej zagrożonych gadów, jakim jest żółw błotny, a ponadto ok. 200 gatunków ptaków, co stanowi nie lada gratkę dla ornitologów i obserwatorów-amatorów (podziwianie ptaków umożliwia m.in. ścieżka przyrodnicza „Perehod”).
Wiedzę na temat Poleskiego Parku Narodowego i jego ścieżek przyrodniczych można uzyskać w Ośrodku Dydaktyczno-Muzealnym Poleskiego Parku Narodowego w Załuczu Starym.
Zabytki:
Jedne z najciekawszych pod względem turystycznym miasta Polesia to m.in:
- Chełm – w XIII w. był stolicą Księstwa Halicko-Włodzimierskiego, niestety wybudowany przez ówczesnego władcę zamek nie przetrwał do naszych czasów. W Chełmie koniecznie trzeba zwiedzić podziemia kredowe.
- Biała Podlaska – znajduje się tam zespół zamkowy Radziwiłłów z XVII w. (pozostałości po zamku należą do najważniejszych zabytków dziedzictwa kulturowego).
- Włodawa – miasto trzech kultur. W tym małym mieście znajdują się zabytkowe budowle sakralne charakterystyczne dla trzech wyznań: Katolicyzmu (Kościół św. Ludwika i klasztor Paulinów z XVIII w.), Prawosławia (Cerkiew prawosławna Narodzenia NMP z końca XIX w.) i Judaizmu (zabytkowy zespół synagogalny z XVIII w. oraz Dom Pokahalny – dawna siedziba Zarządu Gminy Żydowskiej).
Zabytkowe obiekty sakralne:
- Prawosławie i kościół unicki:
- bizantyjska cerkiew w Sławatyczach i Cycowie, bizantyjsko-klacysystyczna w Uhrusku i Kosyniu
- klasycystyczna w Terespolu oraz świątynie w stylu bizantyjsko-rosyjskim w Dratowie, Sosnowicy, Hańsku i Włodawie
- drewniane cerkwie: w Hannie (dawniej cerkiew unicka, obecnie użytkowana przez kościół katolicki), Kostomłotach (gdzie funkcjonuje jedyna w Polsce parafia neounicka), Świerszczowie, Krzyczewie, Horostycie i Ortelu Królewskim
- monaster św. Onufrego w Jabłecznej (jeden z 3 męskich klasztorów prawosławnych w Polsce).
- Judaizm:
- Wielka Synagoga, Mała Synagoga i Bejt Ha-midrasz (synagogi z pomieszczeniami przeznaczonymi na naukę) we Włodawie, a ponadto Mała Synagoga w Chełmie oraz bożnice w Parczewie. Kirkuty znajdują się m.in. w Chełmie, Łęcznej, Wohyniu, Międzyrzeczu Podlaskim – najczęściej to jedynie fragmenty dawnych nekropolii.
- Katolicyzm:
- Kościoły budowane na przełomie XVI i XVII w. w charakterystycznym dla tych stron typie architektonicznym zwanym Renesansem Lubelskim (bazylika w Kodniu, Kościół p.w. św. Marii Magdaleny w Łęcznej, Kościół p.w. Wniebowzięcia NMP w Uchaniach).
- Inne style architektoniczne: barok (np. kościół Andrzeja Apostoła i klasztor oo. reformatów w Chełmie oraz świątynie we Włodawie i Orchówku), połączenie baroku i klasycyzmu (kościół w Łańcuchowie), neogotyk (w Jabłoniu, Konstantynowie, Łomazach, Parczewie i Świerżach).
- Islam:
- Na terenie Polesia po dziś dzień znajdują się ślady obecności Tatarów. W Studziance, Lebiedziewie i Zastawku istnieją fragmenty dawnych mizarów (cmentarzy muzułmańskich). W Zastawku zachował się najstarszy w Polsce nagrobek tatarski (1704 r.)
Zabytkowe obiekty świeckie:
- Rezydencje szlacheckie, zamki: barokowy pałac Suchodolskich w Dorohusku z XVIII w, Pałac Potockich w Międzyrzeczu Podlaskim, klasycystyczno-eklektyczny pałac Ossolińskich w Rejowcu, pałac myśliwski Zamoyskich w Adampolu, Rezydencja Zamoyskich w Jabłoniu, Pałac Sonnenbergów w Kijanach, Zamek w Zawieprzycach, Słowiański Gród w Wólce Bieleckiej, pozostałości Zespołu Zamkowego Radziwiłłów w Białej Podlaskiej, Pałac w Kolanie, Pałac w Milanowie, mniejsze pałace i dwory m.in. w: Roskoszy, Konstantynowie, Nosowie, Suchowoli, Sosnowicy, Łańcuchowie i Łysołajach.
- Obiekty militarne i historyczne: m.in. Twierdza Brzeska, której część znajdowała się na terytorium Polski w pobliżu Terespola, Muzeum Byłego Obozu Zagłady w Sobiborze.
Kultura:
Na Polesiu odbywa się wiele imprez i wydarzeń kulturalnych:
- Dni Konia Arabskiego w stadninie w Janowie Podlaskim
- Festiwal Trzech Kultur we Włodawie
- Podlaski Jarmark Folkloru w Białej Podlaskiej
- Jarmark Holeński w gminie Stary Brus
- Jarmark Jagielloński w Parczewie
- Międzynarodowy Plener Rzeźbiarski Twórców Ludowych w Jabłoniu
- Ogólnopolski Festiwal Kapel Ulicznych i Podwórkowych w Łęcznej
- Ogólnopolski Zlot Kapel Podwórkowych w Parczewie
- Historyczna Majówka w Zawieprzycach
- Eko Fest – Dni Kultury Ekologicznej w Urszulinie
- Międzynarodowy Plener Rzeźbiarski w Woli Uhruskiej
- Podlasie Jazz Festival w Białej Podlaskiej
- Dni Jakuba Wędrowycza w Wojsławicach
- Piknik motocyklowy w Międzyrzeczu Podlaskim
- Motopiknik w Komarówce Podlaskiej